مدال افتخار تولید

نگاهی به کارخانه‌های مشهوری که با فعالیت نهضت احیای واحدهای اقتصادی به چرخه تولید بازگشتند.

نهضت احیای واحدهای اقتصادی با هدف احیا، نوسازی و فعال‌سازی واحدهای اقتصادی غیرفعال و نیمه‌فعال دی 1400شکل گرفت؛ نهضتی که با فعالیت آن، واحدهای تولیدی بسیاری به چرخه تولید بازگشتند. برخی از این کارخانه‌ها اما به‌دلیل قدمت، رکود طولانی یا پیوند عمیق با یک استان، اهمیت زیادی در این چرخه احیا و بازگشت دارند که در این گزارش درباره برخی از آنها می‌خوانید؛ از کارخانه «ارج» و خاطره همه ایرانی‌ها با لوازم خانگی آن‌ تا «قند یاسوج» به‌عنوان نماد صنعت در کهگیلویه‌وبویراحمد که همین چند روز پیش احیای آن جشن گرفته شد.

«فولاد ازنا»
تاریخ احیا: دی 1400
مجوز اولیه کارخانه  فولاد ازنا  سال 1381صادر و فعالیت رسمی برای ساخت این کارخانه از سال 1384آغاز شد.  فولاد ازنا  در سال 1390علاوه بر پیشرفت فیزیکی حدود ۶۰ درصدی، متوقف شد تا پس از 3سال رکود در سال 1393مجدد افعال شود، هر چند این فعالیت کج‌دار و مریز تا سال 1394منجر به ۲۰ درصد پیشرفت فیزیکی شد. در ۲۱ دی ۱۴۰۰ این مجتمع فولادی که اردیبهشت ۱۳۹۸ به‌صورت موقت متوقف شده بود فعالیت خود را از سرگرفت. بهره‌برداری از این پروژه صنعتی به‌طور مستقیم 1500شغل در لرستان ایجاد می‌کند که این رقم مجزا از اشتغال غیرمستقیم این واحد صنعتی است. این پروژه برای لرستان که آمار بیکاری بالایی دارد، حائز اهمیت است. این واحد صنعتی طبق قرار اولیه، با ظرفیت تولید سالانه یک‌میلیون و ۲۰۰ هزار تن ورق در فاز اول و سالانه ۷۰۰ هزار تن فولاد در فاز دوم وارد چرخه فعالیت شده‌است.

 ذوب‌آهن اردبیل
تاریخ احیا: فروردین 1401
«ذوب‌آهن» یکی از بزرگ‌ترین واحدهای صنعتی اردبیل است که  در سال 1384در زمینی به مساحت ۵۲ هکتار با هدف تولید انواع میلگرد آجدار، نبشی، ناودانی، شمش فولادی و تیرآهن تاسیس شد. این مجموعه تولیدی که زمینه‌ساز اشتغال بیش از ۳۰۰ نیروی فنی به‌صورت سه‌شیفت شده بود، بعد از یک دهه فعالیت رو به افول رفت و به‌دلیل همکاری‌نکردن بانک عامل به‌صورت یک واحد تولیدی راکد و تعطیل درآمد. کارخانه  ذوب‌آهن  اردبیل فروردین سال 1401با صرف اعتباری حدود 17میلیارد تومان احیا شد و با 160کارگر به چرخه تولید بازگشت. این کارخانه که ظرفیت تولید سالانه ۳۵۰ هزار تن میلگرد را دارد قرار است در آینده نزدیک زمینه‌ساز فعالیت ۲۵۰۰ نفر نیرو به‌صورت مستقیم و ۵۷ هزار نفر به‌صورت غیرمستقیم شود. بخشی از سبد تولیدی این کارخانه قدیمی برای رفع نیازهای بازار داخلی است و مابقی آنها به کشورهایی چون عراق صادر می‌شود.

دوچرخه‌سازی تبریز
تاریخ احیا: اردیبهشت 1401
جان‌گرفتن کارخانه دوچرخه‌سازی و تولید روز‌افزون آن یعنی جامه‌عمل پوشاندن به آرزو و رویای کودکی بچه‌هایی که چشم انتظارند تا یک دوچرخه جایزه بگیرند. کارخانه  دوچرخه‌سازی تبریز  هم سال 1394تعطیل شد و سکوت آن تا همین بهار سال گذشته ادامه داشت. بعد از احیای کارخانه دوچرخه‌سازی تبریز  بیش از ۸۰ درصد از قطعات مورد استفاده دوچرخه در داخل کشور تولید می‌شود. قرار است سالانه ۱۵۰ هزار دوچرخه تولید شود و برای ۴۰۰ نفر هم اشتغال مستقیم ایجاد شده ‌است.۶۰ مدل دوچرخه در ۱۰ سایز مختلف دنده‌ای و عادی در این کارخانه تولید می‌شود که به لحاظ کیفیت با انواع مشابه خارجی آن قابل رقابت است. با واگذاری 4هکتار زمین از شهرک بعثت تبریز، مشکل کمبود جا و فضای این کارخانه نیز با احداث 10تا 20سوله برطرف خواهد شد. دوچرخه به‌عنوان یک صنعت سبز و راهی برای کاهش آلودگی هوا روزبه‌روز خواهان بیشتری دارد.

خمیرمایه اسلام‌آباد غرب
تاریخ احیا: مرداد 1401
مجتمع صنعتی «خمیرمایه اسلام‌آباد غرب» در سال ۱۳۸۲ با نام شرکت «پاک مایه» توسط متخصصانی از کشور آلمان با به‌روزترین تجهیزات ساخته شد اما در سال ۱۳۹۰ ورشکست و تعطیل شد و تا ۱۰ سال در رکود قرار گرفت. خمیرمایه اسلام‌آباد غرب یکی از 8کارخانه تولید خمیرمایه در ایران است که ۸۰ درصد از محصول خود را به کشورهای آلمان، بلژیک، ترکیه، لبنان، سوریه و کشورهای حاشیه شمال ایران صادر می‌کند. این کارخانه ۱۷۰ نفر شاغل دارد که ۹۱ درصدشان بومی کرمانشاه هستند. مجتمع صنعتی خمیر مایه اسلام‌آباد غرب شهریور سال ۱۴۰۰ با سرمایه‌گذاری بخش خصوصی دوباره در مدار تولید قرار گرفت و مرداد 1401خبر احیای آن منتشر شد. این کارخانه در مرحله اول ۱۵۰ نفر اشتغال‌زایی کرد که این عدد با تکمیل طرح‌ توسعه مجتمع به ۲۰۰ نفر افزایش خواهد یافت. این واحد که در شهرک صنعتی اسلام‌آبادغرب واقع شده ظرفیت تولید سالانه 3200تن خمیرمایه را دارد.

نساجی سبلان
تاریخ احیا: مرداد 1401
زمستان سال 1386، هنگامی که کارخانه نساجی سبلان افتتاح شد، احتمال می‌رفت در آینده به یکی از بزرگ‌ترین کارخانه‌های نساجی در خاورمیانه تبدیل شود، اما ازسال 1388دوران رکود آن شروع شد. واگذاری این کارخانه به یک بانک، زمینه رکود آن را فراهم کرد. در دوران رکود کارخانه با ۱۰ درصد ظرفیت کار می‌کرد و به جای ۶ هزار نیرو با ۶۰۰ نفر به‌کار ادامه می‌داد. در یکی دو سال اخیر اما کارخانه با جذب 1200نفر نیروی کار جدید و پس از ارائه آموزش‌ها و مهارت‌های مقدماتی، افراد حائز رتبه قبولی را استخدام کرد تا دوران رکود به پایان برسد. بدین‌ترتیب، کارخانه نساجی با 7واحد تولید پارچه در زمینی به وسعت ۲۰۰ هزار مترمربع و ۱۲۰ هزار متر زیربنا در حال حاضر فعال است. کارخانه سبلان پارچه اردبیل پس از رکودی 14ساله سال 1400به فعالیت بازگشت، اما مشکلات بیکاری کارگران و پرداختی‌ها به‌گفته کارگران از مرداد 1401حل شد.

نساجی مازندران
تاریخ احیا: مهر 1401
کارخانه‌های نساجی مازندران (شامل 3کارخانه) نه‌تنها از شرکت‌های بزرگ تولید پارچه در قائمشهر، بلکه از بزرگ‌ترین شرکت‌های نساجی خاورمیانه محسوب می‌شوند که سال 1307به‌عنوان قدیمی‌ترین کارخانه‌ نساجی ایران به بهره‌برداری رسید. در سال ۱۳۳۶ واحد شماره 2 این کارخانه به بهره‌برداری رسید که منسوجات پرده‌ای، ملحفه‌ای، پیراهنی و فاستونی تولید می‌کرد و در سال ۱۳۵۶ واحد شماره 3آن به بهره‌برداری رسید و برای تولید نخ و منسوجات نخی و مصنوعی به‌کار گرفته شد. گذشت زمان و تغییراتی از کاهش کشت پنبه در مازندران گرفته تا فرسودگی ماشین‌آلات و سنگینی بوروکراسی ناشی از مالکیت دولتی سبب شد مشکلات کارخانه‌های نساجی از سال 1372آغاز و در دهه 1380به کلاف سردرگم تبدیل شود. با پیگیری روند احیای نساجی مازندران، نوسازی ماشین‌آلات و راه‌اندازی 2کارخانه در 15مهر 1401بیش از ۴۰۰ کارگر کارخانه به‌کار برگشتند و ۱۰۰ شغل جدید نیز با اجرای طرح توسعه در این کارخانه راه‌اندازی شد.

آذرآب
تاریخ احیا: دی 1401
آنهایی که در اراک یا شهرها و روستاهای اطراف آن ساکن هستند، می‌دانند «آذرآب» چقدر برای اهالی استان مرکزی به‌عنوان چهارمین قطب صنعتی ایران اهمیت دارد؛ صبح به صبح مردها از روستاهای دور و نزدیک راهی این کارخانه می‌شدند و جوان‌ترها به امید حضور در آن یا صنایع دیگر ادامه تحصیل می‌دادند. آذرآب ابتدا طرح توسعه «ماشین‌سازی» اراک بود که بعدها به‌عنوان صنعت مجزا در سال ۱۳۶۳ فعالیت خود را آغاز کرد و در عمر خود در طرح‌های بزرگ ملی نقش داشت. واگذاری به بخش خصوصی در سال 1389شروع بحران‌های آذرآب بود تا اینکه تولید آن به زیر 10درصد ظرفیت رسید. دی سال 1401اما خبر رسید ۳۰ درصد ازسهام آن به یکی از شرکت‌های زیرمجموعه در حوزه تولید و توسعه انرژی اتمی واگذار شد تا مسیر بازگشت به ظرفیت پیشین را آغاز کند. آذرآب امسال برای طراحی و تولید 2هزار تن تجهیزات تخصصی هدف‌گذاری کرده است.

سروستان سپاهان
تاریخ احیا: خرداد 1402
«سروستان سپاهان» از آن رو مهم است که از قدیمی‌ترین کارخانه‌های تولید کاغذ و از پیشگامان تولید کاغذهای برش‌خورده در ایران محسوب می‌شود و 45سال تجربه در تولید و توزیع کاغذهای فتوکپی و دفاتر مدارس دارد؛ کارخانه‌ای که گفته می‌شود با تولید روزانه ۵۰۰ هزار جلد دفتر 75درصد از نیاز کشور به دفاتر دانش‌آموزی و کاغذ اداری را تامین می‌کند. اردیبهشت 1402بود که خبر آمد بزرگ‌ترین کارخانه دفترسازی کشور با حدود 250نفر شاغل و ظرفیت تولید سالانه بیش از 60هزار تن کاغذ رنگی، کپی و دفاتر مدارس به‌دلیل نبود کاغذ و تخصیص‌نیافتن ارز تعطیل ‌شده است؛ درحالی‌که ثبت سفارش ۱۰ هزار تن کاغذ و پرداخت ۲.۵ ماهه هزینه انبارداری کاغذهای واردشده را بر عهده داشت. این کارخانه اما با همکاری ستاد احیای واحدهای راکد پس از ۲‌ماه وقفه به چرخه تولید بازگشت.

صنایع غذایی ایران
تاریخ احیا: خرداد 1402
تاریخچه کارخانه نوشابه‌سازی «صنایع غذایی ایران» را باید در فعالیت «خوشگوار» جست‌وجو کرد؛ کارخانه‌ای که پیش از انقلاب اسلامی با «کوکاکولا» قرارداد همکاری داشت تا سال ۱۳۶۳ که ورود عصاره این نوشابه به ایران ممنوع شد. در این زمان «خوشگوار» به سمت استفاده از فرمول ایرانی ساخت نوشابه رفت؛ فرمول ساخت دکتر فرخ سرمد که بعدها در قالب «شرکت صنایع غذایی ایران» به فعالیت خود ادامه داد و در شهر نوشهر به تولید عصاره نوشابه پرداخت. خرداد امسال خبر رسید سرمایه‌گذار جدید با هزینه‌ بیش از 90میلیارد تومان 3خط از ۱۲ خط کارخانه را نوسازی و مدرن‌سازی کرده و با تولید ۱۵۰ هزار قوطی نوشابه انرژی‌زا در یک نوبت و ماهانه با تولید ۱۰ میلیون قوطی حدود ۲۰۰ تریلی با نگاه مصرف داخلی و صادرات‌محور به کارخانه رونق داده است. با احیای کارخانه نوشابه‌سازی صنایع غذایی ایران در نوشهر حدود ۵۰ کارگر مشغول به‌کار شدند.

ماشین‌سازی تبریز
تاریخ احیا: خرداد 1402
طرح ایجاد کارخانه «ماشین‌سازی تبریز» واقع در «قراملک» تبریز براساس موافقتنامه همکاری‌های فنی و اقتصادی ایران و چکسلواکی سابق با هدف تولید انواع ماشین‌افزار، کمپرسورهای صنعتی، پمپ‌های آب، الکترو موتور، لیفت تراک، انواع موتورهای دیزلی، ماشین‌آلات نساجی منعقد و به مرحله اجرا گذاشته شد و از سال 1351به بهره‌برداری رسید. این کارخانه به‌دلیل خصوصی‌سازی نادرست در دهه 80رو به افول رفت. سازمان خصوصی‌سازی در سال ۹۴ شرکت ماشین‌سازی تبریز را به صندوق بازنشستگی کارکنان فولاد واگذار کرد و تا سال 1398فقط 800کارگر داشت. بعد از احیای این کارخانه تعداد کارگران به 2100نفر رسید. در سال 1401در این کارخانه حدود 1300دستگاه تولید شد و برای 1402تولید 2هزار دستگاه هدف‌گذاری شده‌است. با احیای کارخانه ماشین‌سازی تبریز علاوه بر تامین تجهیزات مورد نیاز برای نوسازی و تجهیز دیگر واحدهای صنعتی و تولیدی کشور، حدود 7هزار و 500شغل احیا شده است.

نشاسته الوند
تاریخ احیا: تیر 1402
همدان با تولید سالانه بیش از یک میلیون تن سیب‌زمینی به‌عنوان قطب تولید این محصول در کشور شناخته می‌شود و از این رو، یکی از مناطقی است که سرمایه‌گذاری برای صنایع تبدیلی سیب‌زمینی، گندم و ذرت در آن بالاست، مانند شرکت صنایع «نشاسته الوند» که به‌عنوان یکی از بهترین تولیدکنندگان نشاسته در ایران شناخته می‌شود. این کارخانه نخستین تولیدکننده نشاسته سیب‌زمینی در ایران است که فعالیت خود را به‌صورت تخصصی در این حوزه از سال ۱۳۸۰ آغاز کرده، اما مشکلات باعث شده چند سال از چرخه تولید باز بماند. حالا ۴۰۰ متخصص به‌طور مستقیم در این کارخانه مشغول به‌کار هستند و تاکنون بیش از یک هزار میلیارد تومان در آن سرمایه‌گذاری شده و سرمایه در گردش آن نیز بیش از یک هزار میلیارد تومان است. این کارخانه محصولات راهبردی تولید می کند و بیش از ۵۰۰ کارخانه زیردستی ازجمله صنایع لبنی، پروتئینی، شیرینی و شکلات از محصولات آن استفاده می‌کنند.

قند یاسوج
تاریخ احیا: تیر 1402
عمر «قند یاسوج» با عمر کهگیلویه‌وبویراحمد‌ یکی است و اهالی از زمانی که استان‌شدن ایلات شش‌گانه را در سال 1344به یاد دارند، آغاز عملیات اجرایی کارخانه را هم به یاد می‌آورند؛ کارخانه‌ای که در سال ۱۳۴۴ با ظرفیت اسمی تولید روزانه یک‌هزار تن قندوشکر ایجاد شد و سال ۱۳۴۶ به بهره‌برداری رسید.  قند یاسوج، مشکلات بسیاری داشت، تعطیل شد و سال 1387فعالیت خود را مجدد از سر گرفت، اما دوباره به‌دلیل قدیمی‌بودن تجهیزات، کمبود اعتبار نوسازی، نبود چغندرقند و معوق‌ماندن حقوق کارگران تعطیل شد. قند یاسوج سال ۱۳۹۵ به بخش خصوصی واگذار شد و همچنان راکد ماند تا اینکه 26تیر 1402با 2هزار میلیارد تومان اعتبار احیا شد. حالا ۸۰۰ نفر به‌طور مستقیم و غیرمستقیم در نماد صنعت کهگیلویه و بویراحمد مشغول به‌کار هستند که سالانه ظرفیت تصفیه ۲۸ هزار تن شکر زرد و تولید ۱۶ هزار تن شکر سفید را دارد.